شش سال پس از فاجعۀ فوکوشیما: دومین فاجعۀ هسته‌ای خطرناک جهان
دیوید هاندورف / برگردان: آرام نوبختشش سال از فاجعۀ هسته‌ای فوکوشیما می‌گذرد. ۱۱ مارس ۲۰۱۱، موسوم به «۳۱۱»، زلزله‌ای ویرانگر به همراه چندین سونامی، سیستم‌های خنک‌کنندۀ نیروگاه فوکوشیما را بهعنوان یکی از ۵۰ تأسیسات هسته‌ای این کشورِ زلزله‌خیز از کار انداخت و نابود کرد. سه تا از رآکتورهای این نیروگاه ذوب شدند. به این ترتیب دومین و وخیم‌ترین فاجعۀ هسته‌ای دنیا رقم خورد. فرایند پاکسازی چندین دهه زمان خواهد بُرد. ماه دسامبر وزیر بازرگانی ژاپن کل هزینۀ فاجعۀ فوکوشیما را ۲۱.۵ تریلیون یِن (معادل ۱۸۷ میلیارد دلار امریکا) برآورد کرد.
با وجود گذشت شش سال، این تأسیساتِ معدوم همچنان به‌شدت رادیواکتیو است و مقادیر بسیاری آب و زباله‌های سمّی در آن یافت می‌شود. در حدود ۶۰۰ تُن سوخت سمّی و آب آلوده به اقیانوس راه یافته‌اند. میزان تشعشعاتِ راه‌یافته به اقیانوس آرام به مراتب بیش از تشعشعاتی است که مجموع همۀ آزمایش‌های سلاح‌های هسته‌ای امریکا در جزایر اقیانوس آرام داشته‌اند.
روبات هایی که ماه فوریه به محل یکی از سه رآکتور ازکارافتادۀ فاکوشیما اعزام شدند، سطح تشعشعات را ۶۵۰ سیوِرت در ساعت محاسبه کردند. این میزان کافی است تا یک انسان را ظرف دو دقیقه از پای درآورد. حتی روبات های ویژۀ «عقرب» که به نوعی طراح شده اند که در مقابل سطوح بالای تشعشعات تاب بیاورند، بسیار سریع از آنچه طراحان پیشبینی می کرده اند در حال نابودی هستند. این اخیرترین شکستِ تکنیکی در فرایند پاکسازی فوکوشیما بوده که به دلیل بی کفایتی‌های بروکراتیک و اشتباهات محاسباتی علمی در مقیاسی عظیم، آسیب دیده است.
بخش اعظم کار آلودگی‌زدایی اطراف فوکوشیما را انسان ها و نه ماشین ها انجام می دهند. بیش از ۴۵ هزار کارگرِ پیمانیِ کم‌دستمزد در این فرایند درگیر هستند. اکثر این کارگران را باندهای مافیایی جنایتکار جذب کرده اند. این تنها «راه‌حل» حکومت و شرکت مالک فوکوشیما، «تپکو»، بوده است.
بیش از ۱۶ هزار نفر بعد از وقوع فاجعه از ناحیۀ اطراف فوکوشیما تخلیه شدند. آنچه باقی مانده، شهر ارواح است؛ با نمایی آخرالزمانی و زمین‌های کشاورزی سمّی و بحران اقتصادی محلی. اکنون حکومت راستگرا و حامی انرژی هسته‌ای شینزو آبه با اِعمال فشار مالی در تلاش است «پناهندگان هسته‌ای» را بازگرداند. لغو سوبسیدهای پرداختی بابت مسکن و هزینه های جابه‌جایی یکی از این اهرم‌های فشار به شمار می‌رود.
سازمان زیست محیطی غیردولتی «صلح سبز» می گوید که سطح تشعشعات افرادی که مجدداً به ناحیۀ سابقاً تخلیه‌شده بازمی گردند معادل است با هفته‌ای یک بار پرتونگاری قفسۀ سینه با اشعۀ X.
ژاپن، پنج سال پس از فاجعۀ فوکوشیما
سه تا از ۵۰ تأسیسات هسته‌ای ژاپن که همگی پس از رویداد «۳۱۱» تعطیل شده بودند، مجدداً آغاز به کار کرده‌اند. سیاست‌های آبه دهن کجی به افکار عمومی و موجی از اعتراضات ضدّ هسته‌ای بوده است. نظرسنجی اکتبر گذشتۀ روزنامۀ «آساهی شیمبون» نشان میداد که ۵۷ درصد مخالف و تنها ۲۹ درصد موافقِ ازسرگیری تأسیسات انرژی هسته‌ای بودند.
حکومت از همان بدایت امر بحران را دستکم گرفته، آهسته و بااکراه وارد عمل شده و مشغول لاپوشانی و کتمان نگرانی‌های موجود از مخاطرات ایمنی بوده است. قانون جدید محرمانگی و سرکوبی رسانه‌ها دالّ بر شفافیت به مراتب کمتر در آینده هستند.
تجربۀ مهیب ژاپن درس‌هایی بسیار حیاتی برای ایجاد یک آلترناتیو مبارزاتی در برابر حاکمیت سرمایه‌داری و شیفتۀ انرژی هسته‌ای در ژاپن و جهان دارد.
۱۱ مارس ۲۰۱۷