گزارش یونیسف: ۲۵۰ میلیون کودک، قربانی جنگ هستند
گزارش جدید یونیسف با عنوان «همیاری با کودکان پناهجو» (۲۰۱۶) که به تفصیل سرنوشت کودکان مناطق جنگی و آنانی را که وادار به فرار شده اند شرح می دهد، در ابتدای همین ماه منتشر شد. این گزارش پیامدهای هولناک سال‌ها و حتی دهه‌ها جنگ و جنگ داخلی را برای کودکان و جوانان توصیف می کند.
بنا به برآوردهای یونسیف، به عنوان آژانس کودکان سازمان ملل که ۷۰ سال پیش بنیان گذاشته شد، از جنگ جهانی دوم به این سو چنین شمار بالایی از کودکان متأثر از پیامدهای نزاع و بحران و فجایع طبیعی سابقه نداشته است. بنا به این گزارش قریب به ۲۵۰ میلیون پسربچه و دختربچه، یعنی یک تن از هر ۹ کودک، مجبورند در مناطق جنگی زندگی کنند و بزرگ شوند.
حتی کودکان بیشتری در معرض خطر بلایای طبیعی نظیر خشکسالی ها، سیل و شیوع بیماری هستند. ابعاد و اثرات این بلایا به دلیل فقدان زیرساخت، بهداشت و درمان و کمک‌های مؤثر تشدید شده است.
مناطق جنگی به کشورها و مناطقی اطلاق می شود که به خاطر جنگ و جنگ داخلی ویران شده اند. از جمله افغانستان، عراق، سوریه و یمن و سایر کشورهایی که در معرض درگیری‌های نظامی دائمی بوده اند. تنها در سال ۲۰۱۶، ۱۶ میلیون نوزاد در مناطق جنگی متولد شدند.
گزارش یونیسف واقعیات متعددی را دربارۀ کودکان این مناطق جنگی مستند می کند:
در سطح جهانی، ۷۵ میلیون کودک در ردۀ سنی ۳ تا ۱۸ سال نمی توانند به دلیل بحران‌ها یا فجایع کنونی به مهدکودک یا مدرسه بروند و یا صرفاً به شکل نامرتب آموزش می بینند.
به طور متوسط روزانه چهار مدرسه یا بیمارستان هدف حملات مسلحانه قرار می گیرند. در افغانستان ۱۶۴ مورد حمله به مدارس در سال ۲۰۱۴ ثبت شد و ۶۷ مورد در عراق. در نیجریه نیز گروه تروریستی «بوکو حرام» بیش از ۱ هزار و ۲۰۰ مدرسه را از زمان آغاز شورش خود نابود کرده و بالغ بر ۶۰۰ معلم را به قتل رسانده است.
در سال ۲۰۱۵، یونیسف ۱ هزار و ۵۰۰ مورد نقض جدّی حقوق کودکان را در سوریه ثبت کرد، اما این تنها نوک کوه یخ بود. در ۶۰ درصد موارد، کودکان به دلیل انفجار بمب در نواحی مسکونیِ شدیداً مزدحم کشته یا مجروح شدند. یک سوم کلّ قربانیان در مسیر مدرسه کشته شدند.
بسیاری کودکان در مناطق جنگی سال‌ها ناتوان از رفتن به مدرسه بوده اند، چرا که مدارس آنان ویران شده است. مسیر مدرسه بسیار خطرناک است و پول کافی برای خرید کتاب و قلم وجود ندارد. سال گذشته در سوریه و منطقۀ اطراف، تنها نیمی از کلّ کودکان پناهجو به مدرسه راه پیدا کردند.
وضعیت ترسناک سوریه و کشورهای همسایه‌ای که میلیون‌ها خانوادۀ سوری از جنگ و جنگ داخلی به آن‌ها گریخته اند، یکی از حوزه‌های اصلی کار یونیسف را شکل می دهد. یکی از گزارش‌های ماه مارس امسال توضیح می داد که «میلیون‌ها پسربچه و دختربچۀ سوری زیر ۵ سال سن، هیچ چیز نمی دانند جز جنگ و مهاجرت». در این دوره، ۳.۷ میلیون کودک سوری متولد شدند. مخمصۀ ۲ میلیون کودک به طور اخص حاد بود، چرا که آن‌ها تنها به شکل جسته و گریخته کمک‌های انسان دوستانه دریافت می کردند. ۲.۴ میلیون کودک دیگر ظرف سال‌های اخیر به سایر کشورها گریخته اند و ۳۰۰ هزار کودک در طول چنین سفرهایی متولد شدند.
مستندات یونیسف از کودکان متأثر از جنگ و جنگ داخلی و مهاجرت به راستی تکان دهنده است. این گزارش در حکم سند کیفرخواستی علیه هم نظام سرمایه داری و هم قدرت‌های امپریالیستیِ مسبب جنگ و پیامدهای آن است.
در عراق، افغانستان، لیبی، سوریه، یمن و کشورهای همسایه، فقر و مشقت‌های پیش روی میلیون‌ها کودک و نوجوان، محصول مستقیم جنگ‌های تحت امر امریکا با حمایت قدرت‌های اروپایی به مدت یک ربع قرن است. تمامی جوامع به طور سیستماتیک ویران شده و هنوز نیز می شوند.
در افریقا وخامت شرایط زندگی میلیون‌ها انسان- از جمله کودکان و جوانان- نتیجۀ رقابت میان قدرت‌های امپریالیستی برای کنترل منطقه و استثمار ذخایر و منابع طبیعی آن است. آلمان یکی از این قدرت‌ها است. آلمان مشغول مشارکت در فهرستی بلندبالا از مداخلات نظامی است، از جمله در مالی و سواحل لیبی.
یونیسف در کنفرانس مطبوعاتی خود در برلین، به مناسبت انتشار گزارش‌اش آغاز به راه اندازی یک کمپین وسیع جمع آوری کمک مالی کرد و از طرفین درگیر جنگ و حکومت‌ها درخواست کرد که از حقوق کودکان محافظت کنند. این سازمان درخواست کرد که کودکان در مناطق بحران زده به مدرسه بروند و ضمن درخواست مستقیم از حکومت آلمان اعلام کرد «محافظت و آموزش برای کودکان پناهجو نیز می بایست در آلمان تضمین شود».
گِرد مولر، وزیر همکاری و توسعۀ اقتصادی (از حزب سوسیال مسیحی)، نمایندۀ حکومت آلمان در این نشست بود. او گفت: «نمی توانیم اجازه بدهیم که کودکان و جوانان در مناطق بحران زدۀ گوشه و کنار جهان به نسلی بربادرفته تبدیل شوند». حکومت آلمان سال ۲۰۱۵ با پرداخت ۲۵۰ میلیون یورو از یونیسف حمایت کرد تا بتواند در کمپ‌های پناهجویی شمال عراق فعالیت‌های تفریحی مثل بازی فوتبال و کارگروه تئاتر و همین طور مدارس اضطراری دایر کند.
با توجه به وضعیت فاجعه بار ۲۵۰ میلیون کودک و جوان در سراسر جهان، نه فقط کمک ۲۵۰ میلیون یورویی به شکل تحقیرآمیزی پایین است، بلکه بیانیۀ مولر نیز ریاکارانه به شمار می رود.
امپریالیسم آلمان و ارتش آلمان در حال حاضر به طور مستقیم یا غیرمستقیم درگیر شمار زیادی از مداخلات نظامی در خاورمیانه و شمال افریقا هستند. فوریۀ ۲۰۱۴، برلین و واشنگتن نقشی کلیدی در کودتای دست راستی کییف (اوکراین) ایفا کردند که نزدیک به ۲ میلیون نفر را وادار به فرار از کشور کرد. حکومت آلمان اکنون عمیقاً درگیر تدارکات جنگی علیه روسیه است.
به علاوه آلمان مشغول ایفای نقشی برجسته در بستن مرزهای اروپا برای جلوگیری از ورود پناهندگان متواری از وضعیت وحشتناک حاصل از این جنگ‌ها است. آلمان به توافقی کثیف با ترکیه دست یافت و از حامیان بستن مسیرهای دریای اژه و دریای مدیترانه با اتکا به ابزارهای نظامی بود.
نهایتاً برخورد غیرانسانی با پناهندگانی که به آلمان رسیده اند، باعث شده تا دیگران حتی از تلاش برای این کار منصرف شوند. این که یونیسفت می گوید «محافظت و آموزش می بایست برای کودکان پناهجویان در آلمان تضمین شود» غیرضروری می بود، اگر با پناهجویان در آلمان برخوردی انسانی می شد و نه این که چندین ماه بی‌وقفه در شرایط اسفبار در سالن‌های ورزشی و آشیانۀ فرودگاه‌ها و ساختمان نگهداری شوند.
محدودیت‌های مکرر حق پناهجویی در طول ماه‌های اخیر، همراه اعلام کشورهای بالکان به عنوان «کشورهای امن مبدأ»، جوانب دیگری از برخورد بی‌رحمانۀ حکومت آلمان با پناهندگان است. نتیجۀ امر این بوده که هزاران کودک به همراه خانواده هایشان، که بسیاری‌شان سال‌ها در آلمان زندگی کرده یا حتی در این کشور متولد شده اند، از مدارس و خانه‌هایشان تخلیه شده و به مراکز دیپورت سپرده و از کشور اخراج شده اند.
شرایط غیرقابل تحمل و اغلب تهدیدکنندۀ زندگی که صدها میلیون کودکان با آن مواجه هستند، اضطرار و فوریت ساختن یک جنبش ضدّ جنگ بین المللی را متکی بر طبقۀ کارگر و علیه نظام سرمایه داری برجسته می کند.
۱۵ ژوئیۀ ۲۰۱۶
