محاصرۀ موصل و جنایات امپریالیسم امریکا
تهاجمی که همین هفته با هدایت امریکا به شهر موصل در شمال عراق صورت گرفت، بخشی از جنایات جنگی درازمدت امریکا است که تاکنون مرگ و معلولیت و آوارگی میلیون ها تن را در سراسر خاورمیانه به ارمغان آورده.
بار دیگری فاجعه ای هولناک در انتظار غیرنظامیانی نشسته است که بسیار بیش از سهم خود از مرگ و ویرانی های تهاجم امریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ و متعاقباً هشت سال اشغال کشور از سوی امریکا متحمل درد شده اند.
اشغال عراق بر پایۀ تاکتیک کهنۀ «تفرقه انداختن و حکومت کردن» بود. دامن زدن به تنازعات فرقه ای در شهر موصل با آن ترکیب گسترده و متنوع گروه های قومی و مذهبی اش- عرب های سنی، کردها، ترکمن ها، ایزدی ها، ارمنی ها و سایرین- به طور اخص خصلتی تلخ و گزنده داشت.
فرقه گرایی ای که اشغالگران امریکا دامن زدند، خاک حاصلخیزی را برای رشد داعش فراهم آورد، یعنی همان نیرویی که تهاجم فعلی علی الظاهر علیه آن هدف گرفته شده است. حکومت تحت سلطۀ شیعه ها که در بغداد روی کار آمد، با دستگیری و قتل رهبران برجستۀ سنی و سرکوبی مردم و زدن برچسب «تروریسم» به هرگونه مخالفت با حاکمیت خود، ید طولایی در آزار و اذیت اکثریت سنی موصل و استان الانبار داشت.
داعش به عنوان انشعابی از القاعده، خود محصول مستقیم مداخلات امپریالیسم امریکا در منطقه و بهره برداری از شبه نظامیان اسلامگرای مرتبط با القاعده (نخست در لیبی و سپس در سوریه) به عنوان نیروهای نیابتی جنگ واشنگتن برای تغییر رژیم بود.
وقتی داعش ژوئن ۲۰۱۴ از سوریه به شمال عراق تاخت، گندیدگی در بطن حکومت و ارتشی را نمایان کرد که واشنگتن با جنگی به بهای قریب به ۵ هزار سرباز امریکایی و تریلیون ها دلار هزینه ساخته بود. نیروهای امنیتی عراق در مواجهه با نیرویی به مراتب کوچک تر از خود، از هم گسستند، سلاح زمین گذاشتند و لباس های نظامی از تن برکندند؛ در حالی که لایۀ قابل توجهی از جمعیت به استقبال شبه نظامیان اسلامگرا رفت، چرا که آن را به حاکمیت رژیم فرقه ای بغداد ترجیح می داد.
تا جایی که به رسانه های امریکا برمی گردد، این تاریخ یک راز سر به مهر است. بار دیگری خبرنگاران این رسانه ها همراه نیروهای تحت امر امریکا اعزام شده اند و با حرارت دم از پیشروی های آنان می زنند، تو گویی رویدادهای خونینی که سال ۲۰۰۳ آغاز شدند هرگز رخ نداده بودند.
تهاجم به موصل به رهبری امریکا همچون نبردی برای «آزادسازی» شهر از شرّ دارودسته های داعش ترسیم می شود. داعش به سوء استفاده از مردم و استفاده از شهروندان غیرنظامی به عنوان «سپر انسانی» متهم شده است. چنین اظهاراتی که عیناً علیه حکومت عراق هم در سال ۲۰۰۳ مطرح می شدند، همیشه به عنوان عذر و بهانه ای در خدمت سلاخی شهروندان در بمباران های امریکا بوده اند.
جالب است در ۳۰۰ مایلی غرب موصل، جایی که نیروهای حکومت تحت حمایت روسیه در سوریه در تلاش برای بازپس گیری شهر حلب از دست همان شبه نظامیان اسلامگرا هستند، رسانه ها از اصطلاح «جنایت جنگی» استفاده می کنند و نه آزادسازی. هیچ کسی حتی نمی گوید که «شورشیان» هم می توانسته اند از شهروندان غیرنظامی استفاده کرده باشند، دیگر چه رسد به کوچک ترین اشاره ای به استفاده از «سپر انسانی».
این سیاست یک بام و دو هوای عجیب بر این واقعیت صحه می گذارد که هدف واقعی مداخلۀ واشنگتن در عراق و سوریه نه ریشه کن ساختن تروریسم و کمتر از آن تقویت حقوق بشر، که در عوض عرض اندام هژمونی امریکا بر خاورمیانه به بها و در تدارک برای تنازعات با رقبای بزرگ تر امپریالیسم امریکا، به خصوص روسیه و چین است.
واشنگتن برای این هدف آماده است هم از حربۀ مبارزه با تروریسم استفاده کند (مانند محاصرۀ نظامی موصل) و هم از حربۀ دفاع از حقوق از بشر برای تسلیح شبه نظامیان وابسته به القاعده در سوریه. گزارش های معتبری هستند که نشان می دهند عملیات اخیر احتمالاً شامل هر دوی این ها می شود. یعنی امریکا و عربستان در تلاش اند ستیزه جویان داعش را از این شهر در عراق خارج کنند و به سوریه بازگردانند تا علیه حکومت و متحد اصلی آن روسیه بجنگند.
بدون تردید پنتاگون به تهاجم اخیر به موصل به چشم یک تمرین نظامی مهم برای آزمودن دکترین خودش برای عملیات نظامی شهری در جنگ های مهم پیش رو نگاه می کند. در گزارشی تحت عنوان «آیندۀ ارتش» که یکی از اتاق های فکر متنفذ امریکا به اسم «شورای آتلانتیک» ماه پیش منتشر کرد، این تئوری های تشنۀ خون به تفصیل مورد بحث قرار گرفته اند.
پیش نویس این گزارش را یک ژنرال رده بالای بازنشسته تهیه کرده است که زمانی به عنوان فرماندۀ نیروهای امریکایی در افغانستان و مشاور نظامی حکومت های مختلف امریکا خدمت کرده بود. در این گزارش، جهانی از نابرابری شدید اجتماعی و تنازعات طبقاتی پیش بینی می شود که در آن «عملیات شهری به شکل فزاینده ای بر جنگ زمینی غالب خواهد شد» و ارتش های امریکا در «کلانشهرهای به شدت مزدحم» دست به عملیات خواهند زد که در آن غیرنظامیان «جزئی از میدان نبرد هستند».
دراین عملیات که می تواند چندین ماه به درازا بکشد و نه فقط بمباران های بی رحمانۀ هوایی و توپخانه های امریکا بلکه تحمیل مرگ و گرسنگی سیستماتیک به جمعیت را در بر می گیرد، مردم موصل، از جمله به تخمین ۶۰۰ هزار کودک، در حکم موش آزمایشگاهی خواهند بود. همۀ این ها زیر نظر فرماندهی ارتش امریکا خواهد بود.
عملیات خونین موصل کمتر از سه هفته پیش از انتخابات ریاست جمهوری امریکا به راه افتاده است. این عملیات مصداق تشدید گستردۀ مداخلۀ نظامی امریکا در خاورمیانه، همراه با نیروهای ویژۀ امریکا در معیّت حکومت عراق و واحدهای کُرد در نبرد است و هواپیماهای امریکایی و واحدهای توپخانه موتور اصلی قدرت آتش محاصره را تأمین می کنند. با این حال هیچ بحث عمومی و نه حتی اشاره ای جزئی برای زیر سؤال بردن سیاست امریکا، در بحث های کاندیداهای دو حزب اصلی امریکا به گوش نمی رسد.
اوباما که سال ۲۰۰۸ اساساً به خاطر این برداشتِ کاذب پیروز شد که مخالف جنگ عراق و سایر جنایات حکومت بوش است، حتی به خود زحمت نداده است که بابت این گسترش جدید دخالت نظامی، در سطح عمومی به مردم توضیحی بدهد. وقتی روز سه شنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی از او در این باره سال شد، تأیید کرد که این تهاجم می تواند «شرایط غم انگیزی» را رقم بزند. اوباما به عنوان حسن ختام به شکل هشدارآمیز و ترسناکی تأیید کرد که شهر موصل به تلّی از خرابه و خاکستر بدل خواهد شد و اعلام کرد «سخت است که خانۀ خودتان را ترک کنید».
قرار است مردم امریکا همۀ این ها را به عنوان صرفاً فصل دیگری از جنگ های بی وقفه و هردم رو به گسترش جهان بپذیرند.
از طرف رسانه ها و کلّ دستگاه سیاسی کلامی در نقد به سیاست جنگی گفته نمی شود. به علاوه ۱۳ سال و نیم پس از این که میلیون ها تن در امریکا و سراسر جهان در اعتراض به تهاجم قریب الوقوع سال ۲۰۰۳ به عراق به خیابان ها ریختند، حتی مخالفتی کلامی هم از سوی سازمان ها و گرایش های چپ نمایی که ریشه هایشان به جنبش های اعتراضی ضدّ جنگ طبقۀ متوسط در دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ برمی گردد، شنیده نمی شود. این لایۀ سیاسی و اجتماعی نظیر حزب چپ آلمان و حزب ضدّ سرمایه داری نوین فرانسه و غیره، منافع بخش های ممتاز طبقۀ متوسط را بازتاب می دهند. همۀ آن ها شدیداً به راست چرخیده اند و امروز به حوزۀ انتخاباتی اصلی مداخلات «بشر دوستانۀ» امپریالیستی، مانند موارد لیبی و سوریه، تبدیل شده اند.
محاصرۀ موصل، به عنوان یک جنایت جدید و خونین امریکا در خاورمیانه، بخشی از تشدید به مراتب گسترده تر مداخلات نظامی در این منطقه و جهان است که می تواند دامنگیر قدرت های هسته ای اصلی هم بشود. مبارزه با این خطر رو به رشد، مستلزم پی ریزی یک جنبش ضدّ جنگ توده ای و نو، متکی بر طبقۀ کارگر و جوانان و علیه نظام سرمایه داری است.
۲۰ اکتبر ۲۰۱۶
