در محکومیت طرح کودتا علیه جرمی کوربین
«حزب برابری سوسیالیستی» کارزارِ به راه افتاده برای عزل «جرمی کوربین» از منصب رهبری حزب کارگر را محکوم می کند. این کارزار نه فقط حمله‌ای به حقّ صدها هزار تن از اعضای حزب کارگر برای تعیین رهبری خود، بلکه همچنین تلاشی است برای چرخش بیشتر سیاست کشور به راست که کلّ طبقۀ کارگر را تهدید می کند.
این کودتا، به تحریک باند دست راستی نمایندگان حزب کارگر در مجلس صورت گرفت. اما تردیدی نیست که چنین اقدامی را پس از بحث هایی در بالاترین سطوح دولت بریتانیا- از جمله سرویس‌های اطلاعاتی MI5، MI6 و ستاد ارتباطات حکومت (GCHQ)- و همین طور با وزارت خارجۀ امریکا و «سی.آی.ای» ترتیب داده اند.
کسانی که درگیر این کودتا بودند، همان افرادی هستند که هرگز مشروعیت انتخاب کوربین را به عنوان رهبر حزب کارگر در ماه سپتامبر گذشته نپذیرفتند. از منظر آن‌ها کوربین یک مداخله کنندۀ بیجا است که در رأس حزب قرار داده شده؛ کسی که پیامد ناخواستۀ فرایند انتخاباتی جدیدی است که «اد میلیبند»، رهبر سابق، آغاز کرده بود تا جای سیستم رأی گیری بلوکی را به رأی انفرادی اعضای حزب و اتحادیه‌های کارگری زیرشاخه‌اش بدهد. این افراد به شدت با این واقعیت مشکل داشتند که کوربین توانسته با اعلام مخالفت خود با ریاضت و میلیتاریسم، حمایت قریب به ۹۰ هزار نفر را به دست آورد.
محرک اصلی این حرکت، شوک دامنه دار رأی «خروج» در همه پرسی ۲۳ ژوئن حول عضویت بریتانیا در اتحادیۀ اروپا است. با آشفتگی جهانی به دنبال این همه پرسی و در شرایطی که نخبگان حاکم بریتانیا با عمیق‌ترین بحران سیاسی خود از زمان جنگ جهانی دوم رو به رو هستند، بالاترین ارکان دولت بریتانیا به این نتیجه رسیده اند که دیگر هرگونه مخالفت با ریاضت، میلیتاریسم و جنگ قابل تحمل نیست.
به دنبال استعفای دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا، در روز جمعه و رقابت برای انتخاب یک رهبر جدید طی هفته‌های آتی، محافظه کاران حاکم در انشقاق به سر می برند. در بحبوحۀ سقوط تاریخی ارزش استرلینگ و موج شوکی که اتحادیۀ اروپا را تهدید به تجزیه می کند، همه جا صحبت از برگزاری انتخابات پیش از موعد در فصل پاییز است و در نتیجه احتمال تشکیل حکومت جدید و واژگونی رأی همه پرسی را مطرح می کند.
واشنگتن مستقیماً درگیر این روند است. ترس از پیامدهای برکسیت بر طرح‌های امریکا برای تهاجم نظامی به روسیه و چین، محرک اصلی امریکا است. وزیر امور خارجۀ امریکا، جان کری، پس از مذاکراتی در بروکسل، دیروز به بریتانیا رسید. بنا به گزارش «فایننشال تایمز» مأموریت او «تشویق هر دو سو {اتحادیۀ اروپا و بریتانیا} به کاهش لطمات به ثبات اقتصادی و همکاری امنیتی است».
این روزنامه اضافه کرد که حکومت اوباما «حسابی درگیر حل شکاف‌های رو به گسترش در منطقه خواهد شد- هم برای سر پا نگه داشتن اتحادیۀ اروپا و هم جلوگیری از سرایت بحران برکسیت به ناتو».
حیرت آور است که به دنبال یک همه پرسی- به عنوان نتیجۀ درگیری جناحی بین دو بخشِ به یکسان راست گرا در حزب محافظه کار- حزب کارگر است که دستخوش سقوط آزاد شده است. گمان می رود که در هر حال حزب کارگر- که اکثریت اعضایش به باقی ماندن در اتحادیۀ اروپا رأی داد- خواهان انتخابات پیش از موعد علیه حزب محافظه کاری شود که این چنین از بسیج پایه‌های حمایتی خود عاجز ماند.
در عوض اکثریت حزب کارگر در مجلس، مصمم به عزل رهبر خود هستند.
اواسط روز جمعه، طی ساعاتی پس از اعلام نتیجۀ همه پرسی، «دیم مارگارت هاج» و «ان کافی» طرح رأی عدم اطمینان را تقدیم مجلس کردند. «هیلاری بن»، وزیر خارجۀ کابینۀ سایه و کسی که بابت هدایت ۶۶ نمایندۀ حزب کارگر در مجلس به حمایت از بمباران سوریه در پاییز گذشته پس از مجوز کوربین به رأی آزاد، بسیار بدنام است- در نخستین ساعات صبح یکشنبه به کوربین اعلام کرد که اعتماد خود را به رهبری وی از دست داده است و کوربین را وادار کرد که او را اخراج کند.
این علامتِ آغاز یک سلسله کناره گیری‌ها از کابینۀ سایه بود که در بازه‌های زمانی منظمی زمانبندی شده بودند. روز دوشنبه صبح، معاون رهبر حزب کارگر، «تام واتسون»، به کوربین گفت که او دیگر حمایت حزب کارگر پارلمانی را با خود ندارد و باید به فکر کناره گیری باشد. زمانی که طرح عدم اعتماد در نشست دیروز حزب کارگر پارلمانی برده شد، دو سوم اعضای کابینۀ سایه نقداً استعفا کرده بودند و گزارش‌ها نشان می دادند که تا ۷۰ درصدِ نمایندگان حزب کارگر در مجلس رأی خواهند داد که کوربین امروز ساعت ۴ بعد از ظهر برود.
این رویداد، حتی در تاریخ پوسیدۀ حزب کارگر هم رویدادی غیرمنتظره و بی‌سابقه محسوب می شود. کوربین از زمان پیروزی انتخابی خود تاکنون، در یک به یکِ موضوعات مورد بحث- از ریاضت اقتصادی تا عضویت در ناتو، تجدید برنامۀ موشکی ترایدنت، جنگ در سوریه و عضویت در اتحادیۀ اروپا- جناح راست حزب کارگر را راضی کرده است. کوربین به اسم حفظ «وحدت حزب» راست گرایانی را که اکنون از پشت به او خنجر زده اند در کابینۀ سایۀ خود آورد و با درخواست حذف آن‌ها از فهرست انتخابات بعدی مخالفت کرد.
کوربین تا به الآن در برابر خواست استعفا مقاومت کرده، هرچند در عین حال پرچم سفید را در برابر راست بالا برده است. او تماماً به ماهیت نیروهای دست راستی و حامی امپریالیسم که علیه او بسیج شده اند آگاهی دارد. با این وجود دیروز ضمن سخنرانی در گردهمایی‌ای در دفاع از خود در «میدان پارلمان»، هیچ چیزی دربارۀ نتیجۀ همه پرسی نگفت و حتی اشاره‌ای به کودتاچیان نکرد، چون باری دیگری قصد داشت آن‌ها را دعوت به وحدت کند.
این نقطۀ اوج فرایند چند ماهه‌ای است که کوربین طی آن به کرّت ابتکار عمل سیاسی را به جناح راست واگذار کرده است. اما با طغیان حزب کارگر پارلمانی، چیزی به مراتب اساسی تر از ضعف او هویدا شده است.
«حزب برابری سوسیالیستی» ضمن اعلام همبستگی با بسیاری از مردم و به خصوص جوانانی که سپتامبر گذشته برای حمایت از رهبری کوربین وارد کارزار شده بودند، آن‌ها را تشویق کرد که از تاریخ- به خصوص در ارتباط با خصلت پرُو امپریالیستی حزب کارگر- درس بگیرند. در برابر چپ نمایانی که به این توهم دامن می زدند که گویا پیروزی کوربین امکان بازگشت حزب کارگر به گذشتۀ رفرمیستی‌اش و تبدیل شدن به یک حزب ضدّ ریاضتی برای دفاع از منافع طبقۀ کارگر را به وجود می آورد، ما توضیح دادیم که: «حزب کارگر بریتانیا با بلر شروع نشد. حزب کارگر، یک حزب بورژوایی است به قدمت بیش از یک قرن و ابزار آزموده و محک خوردۀ امپریالیسم بریتانیا و ماشین دولتی آن. ماهیت این حزب، چه تحت رهبری کلمن اتلی باشد و چه جیمز کالاهان و یا جرمی کوربین، دست نخورده باقی می ماند».
کودتای کنونی، مؤید این ارزیابی از حزب کارگر به عنوان جزء اساسی ماشین دولت است.
به دنبال پیروزی کوربین، ما توجه را بیانات یک «ژنرال ارشد» که نخواسته بود هویت‌اش فاش شود، جلب کردیم. وی گفته بود که اگر کوربین نخست وزیر شود، «شورش» علیه او به یک «چشم انداز واقعی» بدل خواهد شد. بورژوازی به این نتیجه رسیده است که عزل کوربین به بهترین شکل با حزب کارگر پارلمانی محقق می شود تا با ارتش.
بریتانیا در حال ورود به آب‌های ناشناخته‌ای است. از حزب کارگر، به عنوان یکی از ستون‌های مهم قدرت بورژوازی در بریتانیا، خواسته خواهد شد که نقشی کلیدی در صیانت از منافع استراتژیک بورژوازی بریتانیا ایفا کند. این می تواند به صورت تشکیل یک حکومت باشد یا شرکت در نوعی از حکومت ائتلاف ملی. و این قطعاً به معنی حملات سنگین به مشاغل، دستمزدها و خدمات پایه‌ای و متعهد کردن بریتانیا به مداخلۀ کامل در طرح‌های جنگی ناتو خواهد بود.
سرمقالۀ دیروز «فایننشال تایمز»، توافق حاصل شده را چنین جمع بندی کرده است «حزب کارگر الآن باید برای عزل جرمی کوربین وارد عمل شود» و نمایندگان حزب کارگر در مجلس را تشویق کرد که «به کلّ بدنۀ حزب کارگر دربارۀ پیامدهای مسیر نادرستی که حزب آغاز کرده است به دقت توضیح بدهند …. نمایندگان حزب کارگر در مجلس وقتی دشنه را از غلاف بیرون آورده اند، دیگر اکنون نمی توانند عقب نشینی کنند».
«حزب برابری سوسیالیستی» حمایت خود را از هرگونه تلاش برای شکست کودتاچیان راست و توطئۀ هماهنگ شدۀ آن‌ها با دولت برای چرخش بیش از پیش نظام سیاسی به راست اعلام می کند. اما ما به کارگران و جوانانی که به دنبال یک نبرد سیاسی هستند هشدار می دهیم که این هدف در چهارچوب حصارهای حزب کارگر قابل تحقق نیست. بلکه مستلزم ساختن یک رهبری جدید و حقیقتاً سوسیالیستی برای مبارزۀ بدون سازش و تا به آخر علیه طبقۀ حاکم و پادوهای سیاسی آن است.
۲۸ ژوئن ۲۰۱۶
