رفراندوم اتحادیۀ اروپا و قتل جو کاکس
قتل «جو کاکس»، عضو حزب کارگر و نمایندۀ حوزۀ انتخاباتی «باتلی و اسپن» (یورکشر غربی) در مجلس عوام بریتانیا، میلیون‌ها تن از مردم بریتانیا و سراسر جهان را در بُهت و اندوه فرو برده است. قتل فجیح مادرِ ۴۱ سالۀ دو فرزند در بیرون از محل برگزاری جلسه اش، نخستین قتل یک نمایندۀ مجلس بریتانیا در بیش از یک ربع قرن گذشته به شمار می آید. کاکس با ضربات متعدد یک چاقوی شکاری و اصابت سه گلوله جان باخت.
باید بین ابراز انزجار مردم نسبت به این اقدام وحشتناک و ریاکاری دستگاه سیاسی و رسانه‌ها تمایز قائل شد. بیانیه‌های هماهنگ شدۀ این دستۀ دوم در اعلام بیزاری از این حادثه، با هدف پنهان سازی همدستی خودشان در ایجاد چنان فضای سیاسی مسمومی است که این تراژدی از درونش پدید آمد.
فرد مهاجم، تامی مایرِ ۵۲ ساله بوده است. این ضارب که فردی «گوشه گیر» و آرام توصیف شده، سابقاً یک بیماری روانی بوده، اما مشکلات روانی او به روشنی با دیدگاه‌های راست افراطی و شووینیستی ارتباط داشته است.
شاهدان عینی می گویند که مایر در هنگام حمله چندین بار جملۀ «اول بریتانیا» را فریاد زده بود، شعاری که نشان دهندۀ دفاع از کارزار حامی «خروج بریتانیا» در رأی گیری همین هفته دربارۀ عضویت این کشور در اتحادیۀ اروپا است. کاکس تنها یک حامی برجستۀ کارزار «باقی ماندن بریتانیا» در رفراندوم ۲۳ ژوئن نبود. او به عنوان یکی از اعضای نهاد «آکسفام»، علناً در دفاع از پذیرش پناهندگان سوری در بریتانیا فعالیت می کرد. ماه ژانویه او در حساب توئیتر خود به محکومیت تظاهراتی پرداخت که سازمان نئوفاشیستی و ضدّ مهاجر «اول بریتانیا» در حمایت از رأی به خروج بریتانیا از اتحادیۀ اروپا در نزدیکی محل جلسۀ وی برگزار کرده بود.
دیروز پلیس در منزل مایر شماری از نوشته‌های مربوط به گرایش‌های راست افراطی را به همراه لباس و ضمایم و تعلیقات نازی‌ها کشف کرد. برخی منابع نزدیک به تحقیقات اعلام کردند که به اعتقاد آنان ضارب عامدانه در کمین کاکس نشسته بود تا به او حمله کند.
مایر از یک گروه نئونازی مستقر در امریکا به نام «اتحاد ملی»- که ویلیام پیرس، نویسندۀ کتاب نژادپرستانۀ بدنام «خاطرات ترنر» بنیان گذار آن است- کتاب هایی خریداری کرده بوده است؛ از جمله راهنمای ساخت مواد منفجره و سلاح در خانه و نسخه‌ای از «نبرد من» که کتاب راهنمای اعضای حزب نازی هیتلر بود. او همچنین آبونۀ یک نشریۀ برتری طلب سفیدپوست به نام «میهن پرست آفریقای جنوبی» شده بود.
قتل کاکس در میانۀ موجی از کثافات ناسیونالیستی و خارجی ستیزی رخ داد که به خصوص کارزار «خروج بریتانیا» در دورۀ تدارکات برگزاری رفراندوم کِشت کرده بود. درست ساعاتی پیش از قتل کاکس، «نایجل فراژ»، رهبر حزب راست افراطی و مهاجرستیز «استقلال بریتانیا» و سخنگوی کارزار خروج بریتانیا، از جدیدترین پوستر به نفع رأی به خروج بریتانیا پرده برداری کرد. پوستری که در آن صفی طولانی از پناهندگان و شعار «نقطۀ تلاشی؛ اتحادیۀ اروپا همۀ ما را عاجز کرده» نقش بسته بود.
کارزار رسمی باقی ماندن بریتانیا- به رهبری دیوید کامرون، نخست وزیر محافظه کار بریتانیا و همین طور جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر- طی روزهای اخیر تلاش کرده است تا در مواجهه با نظرسنجی هایی که از اکثریت آرا به نفع خروج بریتانیا از اتحادیۀ اروپا حکایت دارند، با بالا بردن درجۀ عوام فریبی‌های خود بر ضدّ مهاجران ابتکار عمل را دوباره به دست بگیرد. اعضای برجستۀ حزب کارگر نظیر الن جانسون، اد بالز و تام واتسون با پافشاری بر این که «دژ اروپا» بهترین وسیلۀ توقف مهاجرت است، درخواست اعمال محدودیت بر حق جابجایی آزادانه را مطرح کرده اند.
ریاکارانه تر از همۀ این ها، پاسخی است که دستگاه سیاسی و رسانه‌ها به قتل کاکس داده اند. قرار است که تا روز دوشنبه، یعنی زمان برگزاری مراسم ادای احترام به جو کاکس، کارزارها و بحث عمومی دربارۀ رفراندوم را متوقف کنند. روز جمعه کوربین به همراه کامرون در محل جلسات کاکس در کتابخانۀ برستال ظاهر شدند، و به اتفاق هم در باب «تسامح» و «دمکراسی» داد سخن دادند.
محافظه کاران و لیبرال دمکرات‌ها توافق کردند که به نشانۀ وحدت و ظاهراً آرام کردن تنش‌ها بر سر رفراندوم، فعلاً از رقابت برای انتخاب جایگزین کرسی سابق کاکس صرف نظر کنند.
پاسخ هماهنگ شدۀ رسمی به قتل کاکس، بیش از هر چیز با هدف مخدوش کردن رابطۀ میان این جنایت و نیروهای راست افراطی غالب در کارزار خروج بریتانیا است که بخش وسیعی از حزب محافظه کار و مطبوعات مورداک را شامل می شود. این رفراندوم خود ماحصل مانور کامرون است تا از یک سو مانع ریزش حمایت‌ها از حزب او به نفع فراژ شود و از سوی دیگر با بهره برداری از خارجی ستیزی و مهاجرستیزی حزب استقلال بریتانیا، سیاست رسمی را بیش از پیش به راست هُل دهد.
حمایت کارزار باقی ماندن بریتانیا از تداوم عضویت این کشور در اتحادیۀ اروپا خود مبتنی بر پیمان کثیفی است که بین کامرون با رهبران اروپا برای محدود کردن حقوق مهاجرین اتحادیۀ اروپا در بریتانیا بسته شده است.
نتیجۀ رأی رفراندوم هر چه باشد، خالص پیامد آن تقویت راست‌ترین جناح‌های درون نخبگان حاکم برای تشدید حملات به شرایط اجتماعی و حقوق دمکراتیک کارگران و جوانان و بالا بردن تحرکات جنگی، به خصوص علیه چین و روسیه است.
طبقۀ کارگر با مسائل طبقاتی بنیادینی رو به رو است. رشد نیروهای راست افراطی، شووینیست و نژادپرست، با تشویق احزاب حکومتیِ «چپ» و راست، یک پدیدۀ صرفاً بریتانیایی نیست. در سرتاسر اروپا و جهان، نخبگان حاکم در واکنش به تعمیق بحران اقتصادی و تنش‌های ژئوپلتیکی که مسیر را به سوی یک جنگ جهانی جدید هموار می کند، مشغول تغذیۀ نیروهای ناسیونالیستی و فاشیستی هستند.
بورژوازی، از «حزب آزادی» اتریش و «جبهۀ ملی» فرانسه و حزب «آلترناتیو برای آلمان» گرفته تا نامزدی «دونالد ترامپ» در ایالات متحدۀ امریکا و رژیم استبدادی «رودریگو دوترته» در فیلیپین، با چرخش به سوی شگردهای دولتِ پلیسی و منحرف کردن نارضایتی‌های عمومی به سوی مجاری ارتجاعی، در حال پاسخ به رشد روحیات ضدّ سرمایه داری و مقاومت طبقۀ کارگر است.
قتل جو کاکس بر اهمیت حیاتی کارزار «حزب برابری سوسیالیستی» بریتانیا برای تحریم فعال رفراندوم اتحادیۀ اروپا صحه می گذارد. این تنها بدیل مترقی و حقیقی در برابر سیاست‌های ناسیونالیستی ارتجاعی هر دو کارزار رسمی است و یک استراتژی مستقل برای طبقۀ کارگر- یعنی اکثریت مردم بریتانیا و اروپا- در برابر دیکتاتوریِ ریاضت و جنگ بانکداران، یعنی اتحادیۀ اروپا.
چرا که تمامی اشکال ناسیونالیسم، شووینیسم و نژادپرستی را رد می کند و مبارزه برای اتحاد کارگران تمامی کشورها را در دفاع از منافع مشترک آن‌ها بر تنها بنیان قابل اتکا پیش می برد: مبارزۀ انقلابی برای سوسیالیسم. این استراتژی در چشم انداز ایالات متحدۀ سوسیالیستی اروپا خلاصه می شود.
۱۸ ژوئن ۲۰۱۶
