بیماری، پرده از نابرابری های خیره کننده برمی دارد
جان دیل، پزشک و عضو حزب سوسیالیست (شاخۀ کمیتۀ انترناسیونال کارگری در انگلستان و ولز) / برگردان: آرام نوبخت
هنوز اپیدمی «ابولا» در غرب آفریقا پایان نیافته بود که اپیدمی ویروسی جدید از راه رسید.
زیکا ابتدا در مارس ۲۰۱۵ در برزیل به ثبت رسید. از آن زمان تاکنون، تا ۱.۵ میلیون شهروند برزیلی به این ویروس آلوده شده اند. ویروس زیکا در حال گسترش در امریکای مرکزی و جنوبی و رسیدن به جنوب ایالات متحدۀ امریکا و حوزۀ کارائیب است.
این بیماری اغلب خفیف است، اما به نظر می رسد که در زنان باردار مخرب باشد. بین سال های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ در برزیل، موارد ابتلا به «میکروسفالی»- نوعی اختلال که موجب تولد نوزادانی با جمجمه های کوچک می شود- از ۵.۷ به ۹۹.۷ به ازای هر ۱۰۰ هزار تولد زنده افزایش یافت.
همچنین به نظر می رسد که زیکا با افزایش موارد سندروم فلج کنندۀ «گیلن باره» در بزرگسالان مرتبط باشد که اگرچه طبیعتاً موقتی است، اما می تواند چند ماه به طول بیانجامد و به مراقبت های ویژۀ پزشکی در بیمارستان نیاز دارد.
حکومت ها به زنان توصیه کرده اند که تا شش ماه الی دو سال از بارداری خودداری کنند، اما پیشگیری از بارداری باید رایگان و سهل الوصول باشد که چنین نیست.
برای پی بردن به نارسایی های زایمان از قبل تولد، مراقبت های پیش از زایمان ضروری است. اما حتی در جایی که سقط جنین قانونی باشد (که در آسیب دیده ترین کشورها نیست) تسهیلات لازم وجود ندارد، بنابراین تنها کسانی که امکانات مالی دارند قادر به دسترسی به این تسهیلات هستند. سقط جنین های غیرقانونی و ناامن افزایش خواهند یافت.
کودکان آسیب دیده شاید دچار ناتوانی های یادگیری و فیزیکی مادام العمر شوند و از همین رو نیازمند مراقبت دائمی هستند. اکثر والدین آن ها فقیر هستند. برای کسانی که فاقد توانایی مالی هستند، خدمات بهداشتی و اجتماعی اغلب یا ابتدایی هستند یا ناموجود.
فقرا بیشترین آسیب را می بینند
اقتصادهایی که متکی بر فروش اجناس، فلزات و نفت، به ویژه به چین بوده اند، تا پیش از این فاجعۀ اخیر با یک رکود مواجه شده بودند. به مانند همیشه، طبقۀ کارگر و فقرا بیشترین آسیب را دیده اند.
همان طور که «بانک جهانی» در سال ۲۰۱۳ اعلام کرد: «دسترسی نابرابر به بهداشت و درمان، همچنان قاتل شمارۀ یک مادران و کودکانشان است». اپیدمی زیکا مؤید آن است که سرمایه داری و نهادهای آن نمی توانند این را تغییر دهند.
ساخت واکسن برای یک آلودگی خفیف ضروری به نظر نرسیده بودند، اما علائم هشداردهنده ای که نشان می داد جلوگیری از زیکا را باید بسیار جدی گرفت، می بایست بعد از شیوع سال ۲۰۱۳ درنظر گرفته می شد. اما شرکت های داروسازی تشنۀ سود، علاقه ای به پژوهش دربارۀ واکسن هایی ندارند که شاید هیچ وقت به فروش نرسند.
نخستین شیوع قابل توجه ویروس زیکا سال های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۳ در جزایر اقیانوس آرام رخ داد. و احتمالاً در دورۀ جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴ به برزیل رسیده است.
پشۀ ناقل ویروس تنها می تواند ۱۰۰ الی ۲۰۰ متر پرواز کند، اما کیسه های پلاستیکی، لاستیک های قدیمی ماشین و سایر زباله های شهری از این دست، مکان هایی ایده آل برای تخم گذاری پشه ها هستند. کلّ آن چه که این پشه نیاز دارد کم بارندگی یا آب راکد است.
بین دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۷۰، ابتکارات عمل مهمی از سوی سازمان های سلامت عمومی و حکومت های ملی برای ریشه کردن ساختن پشۀ «آئدس اجیپتی» صورت گرفت که تقریباً تا پیش از گسترش زباله های پلاستیکی موفق آمیز بود. اما برای صرفه جویی در پول از این برنامه ها کاسته شد.
آزمایش های لابراتوارها نشان داده است که پشۀ دیگری نیز به نام «آئدس آلبوپیکتوس» قادر به انتقال ویروس زیکا است. این پیشه طی دهه های اخیر در بخش های وسیعی از جهان گسترش یافته است، بنابراین زیکا می تواند به مراتب بیشتر شیوع پیدا کند.
ریشه کن ساختن پشه از نزدیکی زیستگاه های انسان، نیازمند یک تلاش گسترده و هماهنگ شده برای زهکشی آب های راکد، پاکسازی زباله ها، بهسازی و تأمین آب پاکیزه است.
