اتحاد با ترکیه برای بستن مرزها

بحران پناهندگی و اتحادیۀ اروپا ادامه دارد

پر اوکه وسترلوند / برگردان: آرام نوبخت

اتحادیۀ اروپا اکنون مشغول بستن درها به روی پناهجویان است. کسانی که خود را به یونان می رسانند، دیپورت و متعاقباً به ترکیه بازگردانده خواهند شد. مسیر بالکان غربی، مسدود می شود. اما جنگ و محنتِ کسانی که وادار به گریختن از کشور می شوند، ادامه می یابد؛ درست همان طور که بحران اتحادیۀ اروپا ادامه دار است.

نشست دیروز اتحادیۀ اروپا (دوشنبه، ۷ مارس)، نشان از بحران عمیق اتحادیۀ اروپا دارد. پس از یک شب مذاکره تا پیش از نشست، رهبر واقعی اتحادیۀ اروپا، آنگلا مرکل، طرح مشترک اش با نخست وزیر ترکیه، احمد داووداغلو را ارائه کرد.

برای همۀ دیگر رهبران حکومت ها و سران دولت، این حرف آخر بود: ترکیه، راه حل بحران پناهندگی اتحادیۀ اروپا است. بیش از یک میلیون پناهنده- یعنی تنها بیش از ۰.۲ درصدِ جمعیت اتحادیۀ اروپا- کافی بود تا تضادهای ملی تندی را میان حکومت های اتحادیۀ اروپا و عمیق ترین بحران کلّ پروژۀ اتحادیۀ اروپا را رقم زند.

نظامی شدن

کشورهایی که مرزهای خود را بسته اند- از جمله اتریش و سوئد- منجر به نظامی شدن بیش­تر مرزهای خارجی اتحادیۀ اروپا شده اند. طرح های جدید- به آن صورت که سه شنبه شب در رسانه ها گزارش شد- حاکی از آن هستند که ترکیه با حمایت کشتی های ناتو (از آلمان، کانادا، یونان، ترکیه و انگلستان) مردمی را که از طریق دریا به یونان می گریزند، متوقف می کنند. کسانی که به یونان می رسند، به ترکیه بازگرانده می شوند. این به معنی انجام یک عملیات گسترده است. تنها در ماه های ژانویه و فوریه، ۱۳۲ هزار پناهنده از طریق دریای مدیترانه به اروپا سفر کردند.

رئیس شورای اروپا، دونالد توسک، هفتۀ گذشته پناهندگان را ترغیب کرد که به اتحادیۀ اروپا نیایند. اکنون او و اتحادیۀ اروپا اضافه می کنند که ترکیه یک کشور «امن» است.

ترکیه در ازای ایفای نقش خود در چانه زنی، خواهان آن است که حمایت مالی اتحادیۀ اروپا به دو برابر، یعنی ۶ میلیارد یورو افزایش پیدا کند، مذاکرات بر سر عضویت در اتحادیۀ اروپا مجدداً آغاز شوند و شهروندان ترکیه برای سفر به اتحادیۀ اروپا نیازمند ویزا نباشند. سه شنبه شب آنگلا مرکل گفت که اتحادیۀ اروپا این درخواست های رژیم دیکتاتوری و شِبه جنگی آنکارا را پذیرفته است.

استیصال

امروز بیش از ۳۰ هزار پناهنده در یونان هستند، که از این تعداد نزدیک به ۱۵ هزار تن در وضعیت دشوار کمپ های «ایدومنی» در نزدیک مرز یونان با مقدونیه به سر می برند. نخست وزیر سوئد، «استفان لوفوِن»، ادعا کرد که حقّ آن ها برای پناهجویی مورد بررسی خواهد گرفت، در حالی که سایر رهبران اتحادیۀ اروپا جای تردید نگذاشتند که دیپورت ها صورت خواهند گرفت. هر کسی می تواند تصور کند که از پس چنین اخراج های گسترده ای چه تراژدی هایی خواهد آمد. پلیس مقدونیه پیش از این از گاز اشک آور در برابر پناهندگان استفاده کرده است.

استیصال رو به افزایش خواهد بود، به خصوص کسانی که از سوریه نمی آیند. به علاوه زنان و مردان نیمی از پناهندگان امسال را شکل می دهند؛ بسیاری از آن ها امیدوارند که دوباره در کنار همسرانشان که مرز گذشته اند قرار بگیرند.

کجا باید رفت؟

اتحادیۀ اروپا می گوید که تنها پناهندگان سوری قادر خواهند بود مستقیماً از ترکیه به اتحادیۀ اروپا سفر کنند. سابقاً صحبت هایی از ۳۰۰ هزار پناهنده در طول یک سال بوده است- یک چهارم رقم سال گذشته. اما این که آیا حکومت ها آمادۀ پذیرش آن ها هستند، مطلقاً روشن نیست. طرح پیشین اتحادیۀ اروپا برای توزیع پناهندگان، به عنوان نشانه ای از شکست خودِ اتحادیه در تاریخ ثبت می شود.

از ۶۶ هزار و ۴۰۰ پناهنده ای که گمان می رفت طبق طرح قبلی از یونان توزیع می شوند، ۳۲۵ تن در یک کشور دیگر اتحادیۀ اروپا اسکان داده شده اند. مجموعاً ۱۶۰ هزار پناهنده قرار بود از یونان، ایتالیا و مجارستان توزیع شوند. حتی آن زمان حکومت های اسلوونی، جمهوری چک، مجارستان و رومانی علیه این تصمیم رأی دادند. از آن زمان تاکنون حکومت راست­گرا و ناسیونالیست جدید لهستان به آن ها پیوسته و تقریباً تمامی دیگر حکومت ها در جهت یکسانی قدم برداشته اند.

کنترل مرزی به درجات مختلف سفت و سخت تر شده است. سوئد در برابر دانمارک، نروژ در برابر سوئد، دانمارک در برابر آلمان، آلمان در برابر اتریش، اتریش در برابر اسلوونی و غیره، کنترل مرزی اعمال کرده اند. حتی یک درگیری نیز زمانی به وجود آمد که بلژیک نیز خواهان کنترل مرز خود با فرانسه شد.

تنها طی یک هفتۀ پیش، حکومت اتریش- ائتلافی از سوسیال دمکرات ها و محافظه کاران- فراخوان به برگزاری کنفرانسی در وین همراه با نمایندگان ۹ دولت بالکان دادند، اما نه آلمان و نه یونان دعوت نشدند. سپس اتریش اعلام کرد که روزانه بیش از ۸۰ متقاضی پناهندگی در اتریش را نخواهد پذیرفت و اجازه می دهد که تنها ۳ هزار و ۲۰۰ نفر در روز از این کشور به آلمان بروند.

این بحران هم­چنین ضعف اتحادیۀ اروپا و دولت های عضو آن را نمایش داده است. در اصل سازمان های مردم نهاد (NGO) هستند که از پناهندگان مراقبت می کنند. در «ایدومِنی» سازمان «پراکسیسس» به مسألۀ غذا و «پزشکان بدون مرز» (MDF) به درمان و رفاه می پردازند.

بحران ها ادامه دارند

هرچند به روال معمول باید منتظر جزئیات تصمیم اتحادیۀ اروپا بود، اما می توان چند نتیجۀ قطعی گرفت. کنترل های مرزی حکومت سوئد و سخت تر کردن رویکردش، عملاً سرآمد وخامت اتحادیۀ اروپا است، برخلاف این ادعاها که سوئد سایر حکومت ها را وادار به پذیرش پناهندگان می کند.

آنگلا مرکل و حکومت آلمان وعده و وعیدهای سابق به پناهندگان- به خصوص پناهندگان سوری- را کاملاً نادیده گرفته و مشغول بستن مرزها هستند. این اقدام کوششی است برای بازیافتن حمایت سابق.

بحران اتحادیۀ اروپا، فرسنگ ها با حل شدن فاصله دارد. احزاب ناسیونالیست از حمایت برخوردار شده اند و سوء ظن نسبت به پناهندگان گسترش یافته است. این فضای موجود می تواند به ضدّ ساختار مالی اتحادیۀ اروپا و نهایتاً یورو تبدیل شود. سقوطی که سیاستمداران برجستۀ اتحادیۀ هشدار دادند، هم­چنان یک تهدید واقعی است.

دیوارکشی های جدید و اخراج های فله ای منجر به تقویت راسیست ها و نازی ها خواهد شد. در اسلواکی، حزب سوسیال دمکرات حاکم از تبلیغات علیه پناهندگان به عنوان تنها موضوع انتخاباتی خود بهره برد، اما با این وجود در انتخابات هفتۀ گذشته متحمل شکست سنگینی شد، و زمین بازی را به یک حزب نازی بخت. این کشوری است که سال گذشته پذیرای تنها ۳۵۰ پناهجو بود که از این تعداد فقط ۸ نفر پذیرفته شدند!

همبستگی و ضدّیت با دیوارکشی کشورهای اتحادیۀ اروپا افزایش خواهند یافت. حتی نهاد پناهندگی سازمان ملل (UNHCR) می گوید که بحران، زخمی است که خودِ اتحادیۀ اروپا ایجاد کرده است. عفو بین المللی می گوید که حمایت از ترکیه مضحک است. در یونان همبستگی نیرومند با پناهندگان ادامه دارد.

این بحران و تصمیمات اخیر مجدداً نقش واقعی اتحادیۀ اروپا را برملا می کنند. بحران پناهندگی، شکست سرمایه داری است. اقداماتی که علیه پناهندگان صورت می گیرد، بخشی از همان سیاست های نئولیبرالی است که شاهد نجات بانک ها، خصوصی سازی بنگاه ها و خدمات عمومی، افزایش بیکاری، وخامت شرایط محیط های کاری و غیره بوده است.

تنها آلترناتیو عبارت است از مبارزه علیه سیاست های راست­گرایانه و برای حقّ پناهجویی، علیه سرمایه داری اتحادیۀ اروپا، جنگ های امپریالیستی و استثمار در جهان و برای انترناسیونالیسم و یک مبارزۀ واقعی از پایین. علیه سرمایه داری و برای سوسیالیسم دمکراتیک.

۹/۳/۲۰۱۶