تحولات یونان پس از رفراندوم: بحران سرمایه داری، غیاب رهبری انقلابی

آذر ۱۶, ۱۳۹۴فروردین ۲۳, ۱۳۹۷ آرام نوبخت ۰ دیدگاه

زمان تقریبی مطالعه متن ۲ دقیقه

کمتر از یک سال تحولات بی وقفه و نفسگیر یونان، معادل چندین دهه درس های استراتژیک برای جنبش کارگری ایران و جهان بوده است. هر یک روزی که در جریان این مبارزۀ طبقاتی طاقتفرسا سپری شد، صحت تمام مفاهیم و تئوری های پایه ای مارکسیسم انقلابی را به دقت جراحی نشان داد. با تحولات یونان است که به وضوح هر چه تمام می توان دید چرا در عصر گندیدگی سرمایه داری (امپریالیسم)، تحقق ابتدایی ترین مطالبات دمکراتیک هم از مدار سرنگونی سیادت بورژوازی می گذرد، و برخلاف مفاهیم کهنه، ورشکسته و ارتجاعی اما جان سختی که انقلاب را ناگزیر از طی یک «مرحلۀ» دمکراتیک می کنند، این ضرورت اجتناب ناپذیر از خودِ منطق مبارزۀ طبقاتی در دورۀ کنونی برمی خیزد؛ می توان درک کرد که چرا درهم شکستن بیتخفیف «ماشین دولتی»، که یک بار در تجربۀ شکست کمون پاریس و بار دیگر در پیروزی انقلاب اکتبر اهمیت خود را نشان داد، پیش شرط پیروزی طبقۀ کارگر است. تجربۀ یونان نشان داد که چگونه رفرمیسم چپ، در غیاب رهبری انقلابی، خود به عنوان مکمل دولت سرمایه داری عمل می کند؛ چگونه برای بورژوازی وقت تنفس می خرد، توان و ارادۀ جنبش را می فرساید، و متعاقباً یک فرایند انقلابی را تا سال ها به تعویق می اندازد (آن هم نه فقط در سطح ملی، که فراتر از آن).

در تحلیل نهایی، جنبش در یونان درست از همان مشکلی رنج می برد که جنبش جهانی. باید به وضعیت یونان نگاه کرد تا این گفتۀ عمیق تروتسکی را درک کرد که «وضعیت سیاسی جهان در کلیت خود، اساساً با بحران تاریخی رهبری پرولتاریا شناخته می شود». از قیاس میان شکست های جنبش کارگری یونانِ امروز با انبوه شکست های جنبش کارگریِ دیروز است که می توان اهمیت و ضرورت این «رهبری»، یعنی آن ارگان تاریخی لازم برای هدایت جنبش را فهمید: حزب پیشتاز انقلابی. فقط در این سطح است که معنای واقعی «برنامه» و مطالبات انتقالی، به عنوان هستۀ مرکزی چنین نهادی روشن می شود. برای انتقال این تجربیات به جنبش کارگری ایران و جهان، نه یک فرد، بلکه به همان حزب انقلابی نیاز است. وگرنه با درنظر داشتن یکسانی دینامیسم مبارزۀ طبقاتی در همه جا، می توان مطمئن بود که همان اشتباهات، همان شکست بی تردید تکرار خواهد شد، و این یعنی عقبگرد.

در این جا برخی مطالب گذشته پیرامون تحولات یونان بازانتشار می یابد، و تلاش خواهد شد در آیندۀ نزدیک چکیدۀ درس های این تحولات به طور مجزا به عنوان سندی برای ثبت در جنبش، جمع بندی و ارائه شود.

تحولات یونان پس از رفراندوم: بحران سرمایه داری، غیاب رهبری انقلابی