مقدونیه: آتش گشودن ارتش به روی پناهجویان

برگردان: آرام نوبخت

سربازان و پلیس مقدونیه روز جمعه به روی جمعیت انبوهی از پناهندگان در نزدیکی مرز آتش گشودند که در نتیجۀ آن چندین تن زخمی شدند. این خشونت یک روز پس از آن صورت گرفت که حکومت اسکوپیه وضعیت فوق العاده اعلام کرد و سربازان را به سوی مرز با یونان اعزام نمود تا مانع سیل جریان پناهندگانی شوند که با گذر از بالکان در جستجوی رسیدن به شمال اروپا هستند.

پس از بستن مرزها با سیم خاردار، نیروهای امنیتی مقدونیه، با پشتیبانی خودروهای زره پوش، اقدام به شلیک گاز اشک آور، نارنجک های گیج­کننده و گلوله های پلاستیکی به سوی جمعیتی کردند که در میان آنان زنان و کودکان نیز بودند. پلیس با استفاده از باتون و سپر، شماری از پناهندگان را مورد ضرب و شتم قرار می دهد.

ناآرامی های میان پناهندگان پس از آن افزایش یافت که مقامات مقدونیه اعلام کردند آن ها به «تعداد محدودی از مهاجرین غیرقانونی که در ردۀ افراد آسیب پذیر تقسیم بندی می شوند» اجازۀ گذر از مرز و به تنها چند صد پناهنده که اساساً شامل خانواده هایی با کودک و زنان باردار می شوند، اجازۀ ورود خواهند داد.

این اقدام موجب شد که باقی پناهندگان که در این ناکجا آباد اطراف مرز به دام افتاده و بدون غذا یا سرپناه در سرما و رطوبت شب را سر می کنند، به خواسته های خود شدت ببخشند.

سخنگوی وزارت داخلۀ مقدونیه، ای­وو کوتِوسکی از این تهاجم بی رحمانه به پناهندگان بی دفاع، حمایت و اعلام کرد که سربازان و افسران پلیس «مشغول نظارت بر قلمرو ما و دفاع از مرز» بوده اند. او اضافه کرد که هدف از این اقدام، «کاهش ورود غیرقانونی از مرز به حداقل» است.

سخنگوی وزارت داخله گفت که حکومت مقدونیه «مطابق با ظرفیت ما» با پناهندگان برخورده کرده است و افزود که اتحادیۀ اروپا باید در زمینۀ این «مشکل جهانی»، همکاری بیش­تری انجام دهد.

سیاست سفت و سختی که حکومت راست­گرای نخست وزیر نیکولا گِروایِوسکی علیه پناهندگان اتخاذ کرده، تلاشی است برای ایجاد انحراف از نارضایتی های روبه رشد مردمی نسبت به رسوایی شنود گستردۀ مکالمات و فساد اقتصادی در آستانۀ انتخابات پیش رو.

شماری از گروه های حقوق بشری خشونت علیه پناهندگان را محکوم و این اقدامات مقدونیه را نقض قوانین بین المللی دانستند.

گوری وان گولیک، معاون نمایندۀ بخش اروپایی «سازمان عفو بین الملل» گفت: «مقامات مقدونیه به نحوی واکنش نشان داده اند که گویا با شورشیان رو به رو هستند و نه پناهندگانی که از تنازعات و اذیت و آزار گریخته اند».

به گفتۀ او: «همۀ کشورها وظیفۀ محافظت از کسانی را دارند که از تنازعات و اذیت و آزار می گریزند، و مقدونیه استثنا نیست. وقتی سیستم از عهده برنمی آید، باید آن را بهبود ببخشید، نه این که صرفاً مانع از ورود مردم شوید».

نهاد پناهندگی سازمان ملل بیانیه را صادر و اعلام کرد که «به طور اخص نگران هزاران پناهنده و مهاجر آسیب پذیر، به ویژه زنان و کودکانی است که اکنون در بخش یونانی مرز در شرایطی وخیمی ازدحام کرده اند».

بسیاری از پناهندگان در حال گریز از مرگ و ویرانی به دنبال مداخلات امپریالیستی در خاورمیانه هستند. از ۴۲ هزار پناهندۀ به ثبت رسیده ای که طی ماه گذشته از طریق مقدونیه در سفر بوده اند- دو برابر رقم ماه پیش- بیش از نیمی از سوریه هستند، جایی که جنگ به پشتوانۀ غرب برای تغییر رژیم تقریباً چهار میلیون نفر را وادار به ترک کشور کرده است.

در بیرون از مرز مقدونیه، تعدادی از مردم علامتی را بالا برده بودند که روی آن نوشته شده بود «به ما کمک، سوریه».

جاد، یک جوان ۲۵ سالۀ سوری به خبرگزاری AFP گفت: «ما خیلی عصبانی هستیم، چون پلیس به ما گفته بود که امروز اجازۀ عبور می دهد. ما حیوان نیستیم».

یعقوب، شهروند دیگر سوری به خبرگزاری گفت: «ما را به خاطر مسیحی بودن در سوریه تعیف می کنند. می خواستند ما را بکشند. چرا این جا به ما اجازۀ عبور نمی دهند؟»

در کارزار تمهیدات سرکوب گرانه ای است که علیه پناهندگان در سرتاسر اروپا صورت می گیرد، مقدونیه تنها اخیرترین نقطۀ اشتعال محسوب می شود. حکومت سیریزا در یونان نیز با اعزام پلیس ضدّ شورش برای برخورد با پناهندگان درمانده ای که با عبور از مدیترانه، از کرانه های ترکیه به جزایر یونان آماده اند، به همین نحو رفتار کرده است و به دنبال اخراج آن ها از کشور است.

مجارستان، یکی از کشورهای اتحادیۀ اروپا که با بالکان مرز دارد، آغاز به ساخت حصاری به ارتفاع چهار متر برای مسدود کردن ورود پناهدگان از صربستان کرده است. بریتانیا نیز در این میان تمهیدات امنیتی در بندر فرانسوی کاله را به منظور جلوگیری از تلاش پناهندگان از فرانسه برای عبور تقویت کرده است.

آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان و فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه، قرار است روز دوشنبه در برلین برای بحث بر سر موضوع پناهندگی دیداری داشته باشند. توما دو مزی­یر، وزیر داخلۀ آلمان و همتای فرانسوی او، برنار کازنوف، یک کنفرانس خبری رو پنج شنبه در برلین برگزار کردند و خواهان واکنش شدید و هماهنگ به جریان رو به رشد پناهندگان شدند.

دو مزی­یر گفت: «تداوم فعالیت با آهنگی که در حال حاضر با آن مشغول عملکرد هستیم، برای نهاد های اروپایی غیرقابل پذیرش است». وی اعلام کرد که او و وزیر داخلۀ فرانسه توافق کرده اند که اتحادیۀ اروپا باید به ایتالیا و یونان برای برپا کردن «نواحی انتظار» به منظور توقیف پناهندگان همیاری کند. او هم­چنین از کمیسیون اتحادیۀ اروپا درخواست کرد که بر کشورهای هم مرز با اتحادیۀ اروپا برای بازگرداندن پناهندگانی پذیرش نشده و اخراج آن ها از کشورهای اتحادیۀ اروپا فشار بیاورند.

یکی از سخنگویان کمیسیون اروپا به این انتقاد دو مزی­یر پاسخ داد و به خبرنگاران در بروکسل گفت که مشکل نه اتحادیۀ اروپا، بلکه حکومت های عضو آن است که قادر به حمایت از طرح های موجود در ابتدا با این مسأله نبوده اند.

آنیکا برایدهارت، گفت: «طرح های پیشنهادی همگی روی میز هستند؛ اکنون زمانش فرا رسیده که دولت های عضو آن ها را اتخاذ کنند».

او افزود: «ما تنها زمانی موفق می شویم که با هم در این مورد کار کنیم، نه در برابر هم»

با حرکت به سوی ایجاد یک «دژ اروپا» برای بیرون نگاه داشتن پناهندگان، تنازعات ملی میان قدرت های مختلف اروپایی رو به تزاید است و بیش از پیش یک دیگر را در زمینۀ اختلاف بر سر سیاست های پناهندگی و همین طور تعداد پناهندگان مورد پذیرش هر کشور، متهم می دانند.

در یک چنین بستری است که عناصر راست­گرا و نئوفاشیست مشغول دامن زدن به کارزار به مراتب خشن تری علیه پناهندگان و مهاجرین هستند و در این میان سیاستمداران اصلی بورژوا در شماری از کشورها خواهان منقضی کردن «توافقنامۀ شنگن» هستند که امکان مسافرت بدون ویزا در سرتاسر اتحادیۀ اروپا را فراهم می کرده است.

۲۲ اوت ۲۰۱۵