از سقوط بشیر تا دوشنبۀ سیاه: درس‌های سازمان‌یابی و مبارزۀ طبقاتی در سودان
مخمصۀ حزب کمونیست سودان
اما وضعیت حزب کمونیست سودان به خاطر حضورش در این جبهۀ خلقی از این هم بغرنج‌تر است. از یکسو این حزب شعار می‌داد که ارتش امتداد نظام سابق است و از سوی دیگر قدم به یک ائتلاف سیاسی گذاشت که با همین ارتش مشغول مذاکره پشت درهای بسته شد.
حزب کمونیست که مدعی است از ابتدا با هرگونه مذاکره مخالف بوده، در طی مذاکرات کوچکترین نقدی به اصل مذاکره با ارتشِ ضدانقلاب نکرد و تازه وقتی مذاکرات به نتیجه نرسید اعلام کرد که نتیجه ناامیدکننده بوده است و به هرحال پیش‌بینی می‌شد که مذاکرات به نتیجه نمی‌رسد[۶]! انگار نه انگار که همین دست توهم پراکنی نسبت به مذاکرات بوده که توده‌ها را در انتظار و بلاتکلیفی نگه داشته بود.
نهایتاً بعد از قتل‌عام ۳ ژوئن و زمانی که علائم کودتای ارتش آشکار شد، همین حزب با صدور بیانیه‌ای حضورِ تاکنونی‌اش را در مذاکرات با ضدانقلاب، به‌عنوان «برخوردی پراگماتیک» به خاطر «حفظ اتحاد در ائتلاف» توجیه کرد[۷]. به عبارت دیگر چون اکثریت ائتلاف رأی به «سازش طبقاتی» داده بود، حزب کمونیست هم با امتنان به آن گردن نهاد! حال آنکه حزب کمونیست می‌توانست از همان ابتدا بیرون از ائتلاف بایستد، اما به حمایت عملی، انتقادی و مشروط از «انجمن متخصصان» بپردازد. انجمن به‌عنوان جناح کارگری‌تر ائتلاف که نقش مهم و غیرقابل‌انکاری در سازماندهی اعتصابات و اعتراضات داشته، دو ماهِ تمام بین فشار خیابانی برای پایین کشیدن شورای نظامی و متقاعدسازی ژنرال‌ها به مصالحه و توافق از بالا در نوسان بود. درست در لحظاتی که باید کمونیست‌های انقلابی توده‌ها را به سمت اعتصاب عمومی نامحدود و مسلح‌شدن هدایت می‌کردند، حزب کمونیست سودان به اسم پراگماتیسم مشغول مذاکره با ضدانقلاب بود.
پافشاری حزب کمونیست سودان بر «مبارزۀ مسالمت‌آمیز»، «گذار مسالمت‌آمیز» و «نافرمانی مدنی» در مقابل «ضدانقلاب» را به هیچ چیز نمی‌توان تعبیر کرد مگر بیگانگی ماهوی این حزب با برنامۀ انقلاب سوسیالیستی. معنای عملی این فرمول‌های «مسالمت‌آمیز» هیچ چیز نیست جز بستن دست توده‌ها در برابر نظامیانِ تا بن دندان مسلح.
تنها نقش شورای نظامی گذار خرید وقت تنفس بود که آن را به دست آورد. ائتلاف خلقی «آزادی و تغییر» در سودای توافق با شورای نظامی گذار عملاً توده‌های کارگران و دهقانان و محرومانی را که مستقیماً یا غیرمستقیماً پشتش ایستاده بودند، به سمت یک سرکوب خونین هدایت کرد.
بعد از قتل‌عام ۳ ژوئن، ژنرال برهان (رئیس شورای نظامی گذار) در تلویزیون ظاهر شد و اعلام کرد که «شورای نظامی تصمیم به قطع مذاکرات با “ائتلاف آزادی و تغییر” و فسخ توافقات قبلی و برگزاری انتخابات عمومی ظرف نُه ماه گرفته است» و امروز این پیام را تا سطح دستگیری مخالفان سیاسی گسترانده. اما هنوز به نظر نمی‌رسد که حزب کمونیست درسی را که باید از این سرنوشت بگیرد، گرفته باشد.
ادامه در صفحۀ بعد