سقط جنین: چند استدلال
«سقط جنین» واژهای است در چنبرۀ شرم و بدنامی، اما اکنون زمان تغییرش فراسیده. ما به جد نیازمند بحثهای مستند و باز دربارۀ سقط جنین هستیم. این را به تک تک زنانی که از کنترل بر حقّ بازتولید خود محروم شده اند مدیونیم. زنان ایرلندی سقط جنین می کنند؛ سال پیش ۱ هزار و ۱۷ قرص سقط جنین در گمرک مصادره شد و ۳ هزار و ۴۵۱ زن ایرلندی در انگلستان سقط جنین داشتند. اما چرا ایرلند هنوز همچون کبک سر خود را زیر برف می کند؟ اکثر مردم ایرلند خواهان لغو «اصلاحیۀ هشتم» هستند که حقوق یک زن را برابر با حقوق جنینِ وابسته به حیات مادر معرفی می کند. زنان ایرلندی به دلیل همین «اصلاحیۀ هشتم» جان خود را از دست داده اند.
چرا باید سقط جنین را قانونی کرد؟
سقط جنین در ایرلند (شمالی و جنوبی) غیرقانونی است؛ با این حال سفر به خارج برای سقط جنین غیرقانونی نیست. برخی زنان قادر به ترک ایرلند نیستند، از این رو سقط جنین تنها در دسترس کسانی است که از حق و توانایی سفر برخوردارند. افزون بر این، هزینۀ ۱۰۰۰ پوندی سفر به انگلستان برای سقط جنین، برای اکثر خانوادههای ایرلندی بسیار بالا است. به لحاظ پزشکی یک زن باید ۲۴ ساعت پس از سقط جنین معاینۀ عمومی شود، اما هزینۀ یک شب اضافی در انگلستان آنچنان بالاست که بسیاری از زنان را وامی دارد تا به زیان خود از این مورد صرف نظر کنند. فارغ از هزینۀ مالی، مسئولیت هایی دارند که در خانه انتظارشان را می کشد. در همان حال که ما مسأله را نادیده می گیریم و به بعد موکول می کنیم، آنها هستند که متحمل رنج می شوند؛ زنان نباید مجبور باشند که برای درمان پزشکی به خارج از ایرلند بروند.
مخاطرات؟
اگر سقط جنین قانونی و ایمن باشد، بروز عوارض برای سلامت جسمانی بسیار نادر می شود. بارداری خود خطرناک تر است؛ سالانه ۳۰۰ هزار زن در جهان در اثر بارداری یا عوارض ناشی از زایمان جان خود را از دست می دهند. ۱۴.۵ درصد از این ۳۰۰ هزار مرگ به دلیل سقط جنین «پنهانی» و قابل جلوگیری بوده اند. برچسب زدن به زنانی که سقط جنین داشته اند بر سلامت روانیشان تأثیر می گذارد و خطر ابتلا به افسردگی را به طور چشمگیری افزایش می دهد.
قابلیت دسترسی؟
سقط جنین به عنوان یک انتخاب پزشکی شخصی، می بایست بدون پیشداوری و قضاوت در دسترس هر زنی که می خواهد باشد. نه به رضایت شریک نیازی خواهد بود و نه به رضایت والدین (در موارد بارداری خردسالان). هیچ کس نمی بایست برای برآوردن خواستههای والدین، وادار به حفظ بارداری شود.
نگرانی از سقط جنین در اواخر دورۀ بارداری؟
سقط جنین هایی که اواخر دورۀ بارداری رخ می دهند اغلب یا به دلیل ریسک آن برای زندگی زن هستند یا به دلیل تشخیص «نابهنجاری جنینی مهلک»[۱]. اکثر سقط جنینها در ۱۲ هفتۀ نخست رخ می دهند. قرصهای سقط جنین را می توان تا ۱۰ هفته بیهیچ مشکلی استفاده کرد. در سوئد ۶۲ درصد سقط جنین ها، سقط جنینهای خانگی با استفاده از این قرصها هستند. ۶۶ درصد سقط جنینهای انگلستان در ۶ تا ۹ هفتگی صورت می گیرند. اما زنان ایرلند دیرتر می توانند اقدام کنند، چرا که مجبور به سفر و رتق و فتق سایر امور هستند. دسترسی به سقط جنینِ امن و قانونی، به معنی تعداد کمتر سقط جنینهای اواخر بارداری است.
سقط جنین به جای پیشگیری؟
وقتی مردم از آموزش جنسی مناسب برخوردار شوند و وسایل پیشگیری از بارداری وسیعاً در دسترس باشد، در این صورت سقط جنینهای کمتری رخ می دهند. سقط جنین در بلژیک و روسیه به یکسان قابل دسترسی است، با این وجود میزان سقط جنین در روسیه به مراتب بالاتر است، چرا که در این کشور هزینۀ جلوگیری از بارداری گزاف و دسترسی به آن دشوار است. در کشورهای توسعه یافته تعداد سقط جنینهای سالانه از ۱۲ میلیون در سالهای ۱۹۹۰-۹۴ به ۷ میلیون در سالهای ۲۰۱۰-۲۰۱۴ کاهش یافت. وسایل پیشگری به طور صد در صد کارایی ندارند و اکثر زنانی که در کشورهای پیشرفته سقط جنین می کنند از وسایل پیشگیری استفاده کرده بوده اند. این باور که زنان به خودشان زحمت نمی دهند از وسایل پیشگری استفاده کنند، اما در عوض سراغ سقط جنین می روند، یکی از افسانه سراییهای کمپین ضدّ سقط جنین است.
آیا سقط جنینی با علائم معلولیت جایز است؟
جملهای که بالاتر گفته شد را تکرار می کنیم: «سقط جنین به عنوان یک انتخاب پزشکی شخصی، می بایست بدون پیشداوری و قضاوت در دسترس هر زنی که می خواهد باشد». شواهد نشان می دهد که سقط جنین به دلیل معلولیت نادر است. تنها ۱ درصد از سقط جنینهای انگلستان به دلیل معلولیت صورت گرفتند. زنان باید از اطلاعات مرتبط دربارۀ ناسالمی یا معلولیت جنین برخوردار شوند. باید به آنان اعتماد کرد که تصمیم آگاهانۀ خودشان را بگیرند. اگر یک زن احساس می کند که از پس بزرگ کردن کودکی معلول برنمی آید، این انتخاب شخصی خودِ اوست.
تأسف؟
پژوهش سال ۲۰۱۰ نشان می داد که ۸۷ درصد زنان ایرلندی که سقط جنین داشتند، تصمیم خود را درست می دانسته اند و مطالعۀ اخیر دیگری از همین احساس زنان حمایت می کند. طبق این مطالعه «قریب به اتفاق» زنان از اینکه قادر به استفاده از قرصهای سقط جنین بوده اند ابراز «آسودگی و قدردانی» می کنند. یک اقلیت معدود از زنان اظهار تأسف می کنند، اما تأسف آنها دلیل کافی برای انصراف دیگران از تصمیمشان نیست.
سقط جنین «خطا»ست؟
کمپینهای ضدّ سقط جنین توجه ما را از حقوق زنان منحرف می کنند و مدعی می شوند که سقط جنین «قتل کودک» است. این ادعا یک ادعای احساسی است که برای ایجاد حسّ نفرت و بیزاری طراحی شده. جنین، کودک نیست. تا قبل از ۶ هفتگی ضربان قلب وجود ندارد. تا قبل ۱۴ هفتگی اثری از فعالیت مغزی نیست. تا قبل ۲۳ هفتگی، جنین نمی تواند خارج از رحم زنده بماند (در ۲۸ هفتگی میزان بقا ۸۰ درصد است).
جنین زندگی خودش را ندارد، بلکه تماماً وابسته به حیات مادر است. قانون نمی تواند کسی را به اهدای عضو به یک کودکِ رو به مرگ وادار کند، اما با این حال می تواند یک زن را وادار به حفظ جنین بر خلاف میل و خواستهاش کند. حال از خودتان بپرسید که آیا متناقض است یا خیر. برخی معتقدند که زندگی به محض لقاح آغاز می شود، برخی آغاز زندگی را هنگام تولد می دانند و برخی دیگر حدّ فاصل این دو. به علاوه یک باور رایج دیگر این بوده است که «حلول روح» برای جنین مذکر در ۴۰ روزگی و برای جنین مؤنث در ۹۰ روزگی رخ می دهد. فقط به این تبعیض جنسیتی بیپرده توجه کنید! سال ۱۵۹۱، پاپ گرگوری چهاردهم تعیین کرد که حلول روح در ۱۶۶مین روز بارداری، یعنی تقریباً بعد از ۲۴ هفته رخ می دهد!
«مجمع شهروندان» چه طور؟
مجمع شهرندان ابزار حکومت است برای خرید وقت. حاکمیت امیدوار است که بتواند به واسطۀ قاضی و «کارشناسان» خود بر یافتههای مجمع اعمال نفوذ و کنترل کند و چه بسا با یک «اصلاحیه بر اصلاحیه» سر برسد. اما این به اندازۀ کافی خوبی نیست.
اتحادیۀ اروپا و سازمان ملل و عفو بین الملل و سایرین به خاطر قوانین سقط جنین ما ایرلند را به عنوان کشوری بیرحم و غیرانسانی و تحقیرآمیز برای زنان به باد انتقاد گرفته اند. این را نمی توانیم همچنان نادیده بگیریم! از بین کسانی که ظرف ۵۰ سال گذشته متولد شده اند هیچ کسی در این باره رأی نداده است. موعد یک همه پرسی مدت هاست که سپری شده!
«مجمع شهروندان» دارد بحث را بیرون از انظار عمومی پیش می برد و تصمیم گیری را از دست ما خارج می کند. کنترل بر حقوق بازتولید زن، برای استقلال اقتصادی و اجتماعی زن حیاتی است. اکنون زمان تغییر است. پیش به سوی فسخ «اصلاحیۀ هشتم»!
۲۵ نوامبر ۲۰۱۶
کارگر سوسیالیست (ایرلند)
[۱] Fatal Foetal Abnormality