بحران گروگان گیری داکا به حمام خون ختم شد
بحران گروگان گیری که جمعۀ گذشته در «داکا»، پایتخت بنگلادش، آغاز شده بود به یک حمام خون ختم شد. روز شنبه صبح، حکومت نخست وزیر بنگلادش، «شیخ حَسینه»، فرمان حملۀ نظامی همه جانبۀ تکاوران را به رستوان «Holey Artisan Bakery» صادر کرد. در این رستوران ۳۶ نفر از سوی چند مرد مسلح گروگان گرفته شده بودند.
نیروهای امنیتی ادعا کرده اند که ۱۴ گروگان را نجات داده اند. بیست گروگان که عموماً خارجی بودند، بنا به گزارش‌ها کشته شده اند. در بین آن‌ها ۹ ایتالیایی، ۷ ژاپنی، ۲ هندی، یک بنگلادشی و و یک شهروند امریکایی حضور داشته اند. به گفتۀ مقامات امنیتی شش مهاجم کشته شدند و یک تن نیز در جریان یورش دستگیر شد.
حکومت حزب «عوامی لیگ»، این عملیات را آغاز کرد تا هم قدرت دستگاه دولتی را بالا ببرد و هم به امریکا و سایر قدرت‌های امپریالیستی این پیام روشن را بدهد که مصمم به سرکوبی گروه‌های تروریستی اسلامگرا است. خانم «حسینه» طی بیانیه‌ای تلویزیونی گفت: «حکومت من مصمم است که ریشۀ تروریسم و ستیزه جویی را از بنگلادش بکَند». این اقدام نشان داد که حکومت به هیچ رو نگران زندگی گروگان‌ها نبوده است.
این گروگان گیری، فارغ از این که عاملینش چه کسانی بوده اند، یک جنایت شنیع بود. همان طور که برخی بازماندگان حادثه به رسانه‌ها گفتند، مردان مسلح شامگاه جمعه کشتار گروگان‌ها را آغاز کردند. از گروگان‌ها خواسته شده بود که آیاتی از قرآن را بخوانند. کسانی که می توانستند چنین کنند، آزاد شدند. در حالی که مابقی با خون سردی کامل کشته و اکثراً مثله مثله شدند.
این حملۀ تروریستی، آب به آسیاب حکومت «حَسینه» و نیروهای امنیتی‌اش ریخته که نقداً مشغول تقویت تمهیدات سرکوبگرانه علیه مخالفین سیاسی و طبقۀ کارگر و فقرا در میانۀ رشد فضای رادیکال، به خصوص در بین کارگران صنعت پوشاک، هستند.
حکومت با بهره برداری از حملات تروریستی قبلی، سرکوب را به سطح کشور گسترش داده و هزاران پلیس و افسر شبه نظامی را بسیج و بالغ از ۱۴ هزار نفر را بازداشت کرده است. برخلاف ادعای حکومت مبنی بر هدف قرار دادن افراطیون اسلامگرا، بسیاری از بازداشت شدگان ظاهراً مجرمین عادی و همین طور اعضا و هواداران احزاب اپوزیسیون- از جمله «حزب ملی بنگلادش»- بوده اند.
رستورانی که جمعۀ گذشته مورد حمله قرار گرفت، کمتر از ۱.۵ کیلومتر با بسیاری از سفارتخانه‌های خارجی، از جمله سفارت امریکا، فاصله دارد. منطقه «گلشن» که این کافه در آن واقع شده، یک منطقۀ اعیان نشین و میزبان دیپلمات‌ها و برخی نخبگان بنگلادش است. «جیمز موریارتی»، سفیر سابق امریکا در بنگلادش، این ناحیه را «کانون زلزلۀ کلّ کشور» توصیف کرد.
داعش ظاهراً در وب سایت «امق» مسئولیت این حمله را به عهده گرفت. اما مقامات بنگلادش و امریکا در این باره اظهار تردید کرده اند. وزارت خارجۀ امریکا مقدمتاً گفت که این ادعا قابل تأیید نیست و این که در حال ارزیابی اطلاعات هستند. مقامات امریکا گفتند که این حمله به احتمال زیاد از طرف «القاعدۀ شبه جزیرۀ هند» بوده است.
با این حال وب سایت «امق» تصاویری را منتشر کرد که فضای داخلی کافه و اجساد برخی گروگان‌ها را در زمان محاصره نشان می دهد. اگرچه سندیت این تصایر هنوز ثابت نشده است، اما مقامات امریکا تمرکز خود را به سوی داعش به عنوان گروه پشت این حمله تغییر دادند.
مقامات بنگلادش گفتند که تمامی عاملین حمله، بنگلادشی و جزئی از یک گروه اسلامگرای محلی بوده اند. «شاهد الحق»، رئیس پلیس ملی، به رسانه‌ها گفت: «پنج نفر از آن‌ها در فهرست ستیزه جویان قرار گرفته بودند و مجریان قانون تلاش‌های متعددی برای دستگری آن‌ها انجام دادند».
داعش و القاعده مسئولیت شماری از حملات پیشین را که اکثراً وبلاگ نویس‌های سکولار، استادهای دانشگاه و اقلیت‌های مذهبی نظیر هندوها، مسیحی ها، بودایی‌ها و اهل تصوف را هدف گرفته بودند، به عهده گرفته اند. اما حکومت «حسینه» به کرّات حضور هر گونه گروه با ارتباط‌های بین المللی را انکار کرده است. او در عوض «حزب ملی بنگلادش» و گروه بنیادگرای «جماعت اسلامی» را مقصر دانسته است. پلیس «جماعت المجاهدین بنگلادش» و «گروه انصارالله بنگال» را متهم چنین حملاتی دانسته است.
به دنبال وخامت بحران اقتصادی جهانی و تشدید تنش‌های ژئوپلتیک، بنگلادش در التهاب بحران عمیق سیاسی و اجتماعی به سر می برد. حکومت در مواجهه با مبارزات پی در پی کارگران بخش پوشاک، که ۸۰ درصد صادرات کشور را شکل می دهد، به سرکوب وحشیانۀ اعتراضات و اعتصابات آن‌ها متوسل شده است.
وزارت خارجۀ امریکا اعلام کرد که اوباما در جریان بحران گروگان گیری داکا قرار گرفته و از نزدیک مشغول دنبال کردن رویدادها است، و این که امریکا «حامی تلاش‌های متعهدانۀ نخست وزیر حسینه برای مبارزه با افراطی گری خشونت آمیز در بنگلادش» است. واشنگتن نگران آن است که هرگونه بی‌ثباتی جنوب آسیا، از جمله بنگلادش، برنامه‌های استراتژیک‌اش در آسیا را که علیه چین هدف گرفته شده اند ناکام بگذارد.
به دلیل موقعیت استراتژیک بنگلادش که درست «بیخ گوش» هند- شریک استراتژیک اصلی واشنگتن در جنوب آسیا- قرار دارد و همین طور به خاطر مجاورت آن با چین، این کشور نقش مهمی در سیاست «محور آسیا»ی امریکا علیه پکن دارد. امریکا در تلاش بوده است که بنگلادش را به طور تنگاتنگی درگیر تدارکات خود برای جنگ با چین کند.
امریکا در جریان بخشی از این طرح، مشغول هُل دادن حکومت حسنیه به سوی همکاری نزدیک تر با برنامۀ «جنگ علیه تروریسم»، از طریق سرکوب گروه‌های اسلامگرای افراطی و اجازه به حضور بیش تر امریکا در بنگلادش است. امریکا بی‌تردید از حملات روز جمعه برای حرکت بیش تر به این سمت بهره برداری خواهد کرد.
تروریسم اسلامی، محصول جنگ‌های سوریه، عراق و افغانستان به رهبری امریکا بوده است. داعش با جنگ نیابتی امریکا در سوریه برای عزل حکومت اسد تغذیه شد و از سیل سلاح و پول امریکا و متحدینش در خاورمیانه به سوی گروه‌های بنیادگرای اسلامی متعدد منتفع شد.
حملات نظامی امریکا در خاورمیانه و افغانستان، از جمله حملۀ پهبادها به شهروندان، به خصوص زنان و کودکان بی‌گناه، و کشتار هزار انسان، خاک حاصلخیزی را برای جذب جوانان مسلمان سراسر جهان، از جمله جنوب آسیا، به گروه‌های اسلامگرای افراطی نظیر داعش و همین طور گروه‌های افراطی اسلام گرای منطقه‌ای پدید آورده است.
حادثۀ گروگان گیری داکا بر این واقعیت تأکید می کند که بنگلادش، مانند باقی کشورهای جنوب آسیا، بیش از پیش در احاطۀ تنش‌های ژئوپلتیک جهانی قرار گرفته است؛ تنش هایی که با تلاش‌های امریکا برای محاصرۀ نظامی چین و انزوای دیپلماتیک آن شدت گرفته اند.
سایر قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای از گروگان گیری داکا بهره برداری کرده اند تا پیوندهای خود را با بنگلادش تقویت و منافع استراتژیک خودشان را دنبال کنند. ژاپن، اتحادیۀ اروپا، بریتانیا، فرانسه، آلمان و هند همگی این حملۀ تروریستی را محکوم و از تلاش‌های حکومت «حسینه» برای «مبارزه با تروریسم» حمایت کردند. نخست وزیر ژاپن، «شینزو آبه»، معاون وزیر خارجۀ خود، «سیجی کیهارا» را همراه با هیئتی از «متخصصین امور تروریسم» به داکا فرستاد.
۴ ژوئیۀ ۲۰۱۶