فعالیت مخفی و علنی
برای یک مارکسیست، فعالیت سیاسی (خواه تشکیل یک هسته و گروه صرفاً مطالعاتی باشد، و خواه مبارزۀ مسلحانه) مانند هر پدیدۀ دیگری، از عناصر و جنبههای متضاد تشکیل شده، که بُعد علنی و بُعد مخفی تنها یکی از همین جوانب است. اما اشتباه محض این جاست که این دو بعُد را دو مقولۀ متفاوت و بعضاً در تقابل با یکدیگر درک کنیم (یا این، یا آن؛ ولاغیر!)
برای یک مارکسیست، این دو جنبه ارتباط ارگانیگ و کاملاً دیالکتیکی باهم دارند (یا باید برقرار کنند). این که وزن و اهمیت کدام یک از این دو جنبه بیشتر است، تماماً به شرایط مشخص بستگی دارد. یعنی با تحلیل مشخص از شرایط مشخص است که میتوان تشخیص داد باید ترکه را به سمت علنیگرایی بیشتر خم کرد یا به سوی مخفیکاری.
کادرهای حرفهای یک حزب میتوانند با درنظر گرفتن کلیۀ جوانب امنیتی حاکم بر جامعه، رابطۀ بین جنبۀ علنی و مخفی فعالیت را تنظیم کنند. کسانی که ادعا میکنند به دستگاه فکری مارکسیسم مسلح شدهاند، باید قادر باشند تا در هر موقعیّتی بین کار مخفی وعلنی خود، پیوندی به وجود آورند. این شالودۀ درک مارکسیستی از فعالیت سیاسی است. تلفیق شیوۀ کار مخفی و علنی، روش کار انقلابیون بوده و است.
یک جنبش یا گرایش سیاسی را نمیتوان پنهان کرد. اما سازماندهی و تشکیلات آن قابل پنهانسازی است و به ویژه در شرایط خاص ایران اکیداً باید باشد؛ جوهرۀ تلفیق کار مخفی و علنی در همین نکته نهفتهاست: سازماندهی و تشکیلات بایستی تماماً مخفی باشد و هیچ کسی خارج از تشکیلات از آن باخبر نباشد. حتی این اطلاعات باید درون تشکیلات نیز طبقهبندی شده باشد، به این معنا که همۀ افراد به تمام اطلاعات دسترسی نداشته باشند. تحت چنین شرایطی، ضربهپذیری گروه و گرایش پایین میآید. اما در برابر آن، جنبش و گرایش سیاسی علنی است، آکسیونها در روز روشن و در دید دیگران انجام میشود، شعارها را دیگران میشنوند، نشریات را میبینند و خلاصه حضور جنبش، هم زمان با مخفی بودن سازماندهی و تشکیلات آن، میتواند به طور نسبی علنی باشد.
هر گونه مخدوش کردن رابطۀ این دو جنبه از فعالیت سیاسی، به خصوص در شرایط استبدادی ایران، میتواند یک تشکیلات انقلابی را به نابودی بکشاند و موجب مرگ سیاسی کسانی بشود که در پروسۀ تبدیل شدن به کادرهای حرفهای هستند (ضربهای که جبران آن، در خوشبینانهترین حالت، چندین سال به طول خواهد انجامید). در نتیجه بین این اشکال مختلف کار حزبی باید تناسب صحیحی، بسته به شرایط، برقرار شود (چرا که در مورد نوع فعالیت، اعم از مخفی، علنی، نیمه مخفی-نیمه علنی، ما هرگز یک فرمول همیشگی نداریم).